W tym numerze Twistera przeprowadziîem wywiad z twórcâ 
programu sztucznej inteligencji Denise Szymonem Jessâ. 

F-Forest
SJ-Szymon Jessa

F-Na jakim sprzëcie pracujesz?

SJ-Mój komputer to: Amiga 4000   w   obudowie  desktop 
(Commodore), procesor 68040/25MHz, 2MB pamieci   CHIP, 
16MB pamiëci FAST, karta graficzna   CyberVision    64 
(2MB), bardzo stary dysk twardy o pojemnosci 540MB   , 
monitor CTX 1564SE (15''), bardzo   stary  modem 28k8, 
oraz ôliczna czarna myszka z humorami.
Czasem korzystam teû z komputera PC, którego dokîadnej 
konfiguracji nie pamiëtam.

F-Co Cië skîoniîo do rozpoczëcia projektu Denise?

SJ-Jako, ûe lubië zagadnienia   z   pogranicza science 
fiction, i nigdzie takiego programu nie udaîo  mi  sie 
znaleôê, pomyôlaîem, ûe sam sprobujë go napisaê. Kiedy 
zaczynaîem pracë nad Denise   nie   uûywalem     nazwy 
"projekt Denise" - wtedy chciaîem po   prostu  napisaê 
cos interesujâcego. 

F-Jak sobie wyobraûasz koïcowy efekt Denise?

SJ-Widzë pewne zarysy maszyny bâdû/i oprogramowania  , 
która jest oczywiôcie inteligentnâ w zakresie,   który 
nas   interesuje   (posîugiwanie   sië   jëzykiem    , 
rozwiâzywanie zadaï logicznych), jednak wyobraûenia te 
zmieniajâ   sië   z   tygodnia   na  tydzieï, tak wiëc 
przypuszczam, ûe koïcowy efekt, jeôli  taki  w   ogóle 
moûna osiagnâê, bëdzie na pewno nieoczekiwany.


F-Na jakiej zasadzie opiera sië   jej   rozumowanie  , 
otrzymywanie przez > uûytkownika odpowiedzi?

SJ-Denise   stara   sie   zidentyfikowaê     znaczenie 
poszczegolnych wyrazow w zdaniu, a nastëpnie    caîego 
zdania. Tak zinterpretowane dane sa analizowane      w 
kontekôcie juû posiadanej wiedzy, zgromadzonej    jako 
"baza faktów". Zaleûnie od wyniku tej analizy   Denise 
odpowiada uûytkownikowi. Zadawanie pytaï przez program 
odbywa sië w podobny sposób   -   tzn.   w   oparciu o 
dotychczasowâ wiedze, na podstawie której ukîadane  sâ 
pytania. Z ukîadaniem pytaï   wiâzâ   sië    konkretne 
algorytmy, których zadaniem jest utworzenie    takiego 
pytania, które z punktu widzenia informacji,   których 
dostarczyê moûe odpowiedû na nie, bëdzie najlepsze   . 
Oczywiôcie,opis ten jest bardzo ogólny,ale tak wîasnie 
moûna sobie wyobraûaê pracë programu.


F-Dokîadnie od ilu osób otzrymujesz wsparcie w  formie 
pomocy przy kodzie   bâdû    opracowaniu     schematów 
np.myôlenia itp(moûesz wymieniê kilka osób jak chcesz) 

SJ-Jest bardzo wiele osób, które sâ zaangaûowane     w 
projekt. Wszyscy wzajemnie sië wspieramy tworzâê  doôê 
zgrany zespóî. Sprobuje wymieniê kilku z nas,   którzy 
sâ najbardziej zaangaûowani w chwili obecnej. Sâ   to: 
Stanislaw Szymczyk (zajmuje sie m.in. WordEditorem)  , 
Piotr Drapich (uczestniczy w   rozwijaniu         kodu 
programu), Grzegorz Dziegielewski (zajmuje sië  strona 
WWW), Marek Kasperski (jest metodologiem),      Tomasz 
Michalak (administruje lista dyskusyjna denise-pub)  , 
Kamil Niescioruk (zajmuje sie sprawami jezykowymi)   , 
Mariusz Czopek (jeden z pierwszych wspolpracownikow) , 
Daniel Horecki (zajmuje sie wersja dla linuxa).  Jeôli 
ktoô poczuî sië uraûony, ûe go tu nie wymieniîem,   to 
proszë to traktowaê jako objaw mojej uîomnoôci,  ktora 
nie pozwala mi pamiëtaê   wszystkiego   i    naleûycie 
doceniê zaangazowania wszystkich osób.
 
F-Rozpoczynajâc projekt miaîeô na celu  jej  dziaîanie 
na Amidze czy teû konwersjë na PC?

SJ-Posiadajâc Amigë   chciaîem    oczywiôcie   napisaê 
program, który bëdzie dziaîaê wîaônie na niej.  Gdybym 
chciaî pisaê program dla innego komputera, to na pewno 
bym go sobie najpierw kupiî.   Tymczasem       jedynym 
komputerem, który jest tylko mój, bo który kupiîem  za 
wîasne, skrzetnie gromadzone pieniâdze jest    wîaônie 
Amiga. Oczywiôcie, Denise jest konwertowana takze   na 
inne platformy, w tym pc.

F-Jeôli powstanie konwersja na PC to dlaczego?
(napisz powód np. kasa, kolega cie prosiî itp)

Programy pisze sië dla ludzi, mimo, iû dziaîajâ     na  
komputerach. Skoro zdecydowaîem sië pokazaê    ludziom 
Denise, muszë próbowaê zrobiê to sprawiedliwie, tak  , 
aby kaûdy miaî szanse sië z niâ zapoznaê   -       bez
znaczenia na jakim komputerze pracuje. Myslë, ûe dobre 
rzeczy - takûe programy - to te, które îâczâ ludzi , a 
nie dzielâ.

F-Jak oceniasz systuacjë amigi na rynku dzisiejszym?


SJ-Trzeba mieê duûâ wyobraûnië i byê wielkim optymista 
by jâ oceniê jako dobrâ. Wydaje mi sië, ûe    posiadam 
obie te cechy, choê majâc poczucie rzeczywistoôci    - 
nie mogë pospolitemu nabywcy komputera poleciê Amigi . 
Jest tak ze wzglëdu na problemy, które by go  spotkaîy 
i osamotnienie, które by bylo udziaîem       czîowieka 
posiadajâcego komputer inny niû wszyscy koledzy     na 
osiedlu. Mi osobiôcie jest przykro z tego powodu -  bo 
Amiga to na pewno wspaniaîy komputer.

Dziëkujë Szymonowi Jessie za odpowiedzi na pytania
i zapraszam kaûdego interesujâcego sië sztucznâ  inte- 
ligencjâ do wypróbowania najnowszej wersji Denise
Zapraszam na stronë Denise  http://www.denise.gnu.pl